Tym razem prezentuję publikację wydaną w roku 1978 przez Wojewódzki Ośrodek Ochrony Zabytków i Przyrody w Czechach Wschodnich, Pardubice. Tekst przygotował kolektyw KSSPPOP Pardubice, tłumaczenia na język polski dokonała Elvira Kounovská, a fotografiami pozycję opatrzył Jaroslav Franta. Do tego Lenka Havličková dodała mapę ukazującą wizerunki wszystkich obiektów.

W przewodniku opisano 29 obiektów, podając ich historie, stan utrzymania oraz ich zdjęcia. Nie będę tu zatem przytaczał opisów poszczególnych obiektów, posłużę się jedynie kilkoma zdaniami zaczerpniętymi z wstępu:

„…Upaństwowione zamki i pałace Czech Wschodnich swą wartością kulturalną i liczebnością, tworzą znaczny rezerwat zabytków w okręgu wschodnioczeskim i zajmują poważne miejsce w bogactwie pomników historii całej Czechosłowacji.

Do najwybitniejszych zabytków architektury zaliczamy królewski zamek Svojanov, Lichnicę, Valdštejn, Lipnicę (…związaną z postacią Jarosława Haszka), oraz zamek Pecka. Jednym z najlepiej zachowanych zamków gotyckich jest zamek Kost. Doskonały gotycki system obronny przedstawia zamek Kunětická, ruiny zamku Potštejn oraz jedyne w swoim rodzaju umocnienia zamku w Pardubicach.

Najcenniejszym klejnotem renesansu jest pałac w Litomyślu… Renesansowymi są również pałace w Pardubicach, Novѐ Město nad Metują, Hrubý Rohozec, Opočno i Náchod…

…Barok pozostawił swe dzieła w Kuksie, Rychnowie nad Kněžną, Chlumcu nad Cidliną i w Nových Hradach…

…Wnętrza tych zabytków i obiektów historycznych pokazują nie tylko sposób mieszkania i kolekcjonerskie upodobania dawnych klas posiadających, ale także wysoki poziom rękodzieła artystycznego, będącego świadectwem dojrzałości naszego narodu już w dawnych czasach; są również ilustracją różnic w poziomie życia na zamku i na podzamczu…”.

Myślę, że tych kilka zdań wystarczy by zachęcić do sięgnięcia po tak niezwykłą lekturę.

Krzysztof Tęcza