Państwowy Teatr Dolnośląski w Jeleniej Górze (1945-1965)

Panstwowy Teatr Dolnoslaski

Publikacja podsumowująca 20 lat pracy teatru została wydana przez Państwowy Teatr Dolnośląski w Jeleniej Górze – Wydział Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu w roku 1965. Całość opracowała graficznie Wanda Gołkowska, redaktorem technicznym była Hanna Partykowa, a redakcją zajęli się Józef Kelera i Wacław Kozioł.

W tym prawie 100-stronicowym zeszycie zamieszczono wspomnienia założycielki teatru, pierwszej dyrektorki Stefanii Domańskiej oraz słowa uznania wyrażone przez Mariana Kuszewskiego kierownika Wydziału Kultury Prezydium WRN we Wrocławiu. Najciekawsze jednak wiadomości zostały zawarte na kolejnych stronach publikacji gdzie opisano zespoły artystyczne w dwudziestoleciu. Podano tu nazwiska kolejnych dyrektorów, kierowników literackich, aktorów, reżyserów, scenografów, a nawet suflerów, inspicjentów czy członków zespołów orkiestrowych. Wszystko to ze szczegółowym rozpisaniem okresów, w których pracowali. Wśród pokaźnej listy aktorów dociekliwy czytelnik wyłapie wiele nazwisk artystów znanych dzisiaj na scenach w całej Polsce. Wrażenie robi repertuar teatru w tych dwóch dekadach obejmujący ponad 250 sztuk. Najważniejsze jednak to to, że pierwsza zaprezentowana sztuka teatralna, „Zemsta” Aleksandra Fredry, w reżyserii Stefani Domańskiej miała miejsce 23 sierpnia 1945 roku. Całość została ozdobiona mnóstwem fotografii z poszczególnych spektakli.

Myślę, że przedstawione we wstępie słowa zespołu redakcyjnego mówią wszystko co czytelnik powinien wiedzieć o tej publikacji:

„Było to 23 sierpnia 1945 roku. W trzy miesiace zaledwie po zakończeniu wojny w Europie, kiedy ze wschodu i z zachodu ściągali na tę ziemię Polacy i obejmowali ją w posiadanie, kiedy kształtowały się tutaj pierwsze formy nowego życia – premierą „Zemsty”, arcykomedii narodowej, rozpoczął pracę w Jeleniej Górze pierwszy polski teatr na Ziemiach Odzyskanych.

I oto mija dwadzieścia lat – dwadzieścia lat pracy Państwowego Teatru Dolnośląskiego, teatru objazdowego z siedzibą w Jeleniej Górze. Dwadzieścia sezonów teatralnych – dwieście pięćdziesiąt dwie premiery, około jedenastu tysięcy przedstawień i blisko pięć milionów widzów w sześćdziesięciu ośmiu miejscowościach Dolnego Śląska, objętych siecią objazdu i występów teatru. Dwadzieścia lat - to biografie kilkuset artystów, niekiedy bardzo wybitnych, którzy bądź stawiali pierwsze kroki na scenie jeleniogórskiej, bądź też przyczynili się walnie do jej osiągnięć, w różnych okresach…

…Dzieje tych lat dwudziestu zawarte są dzisiaj przede wszystkim w liczbach i w datach, w nazwiskach i tytułach, ale także w tym, co żywe, ludzkie i społeczne: w żywej ludzkiej pamięci, w żywej społecznej świadomości tej roli, jaką teatr jeleniogórski pełnił na miarę swych środków i możliwości”…

Krzysztof Tęcza